Thuật Hùng Biện Của Người Trung Hoa – Tác giả : Đông A Sáng

Chương một : KHÁI QUÁT VỀ THUẬT HÙNG BIỆN VÀ NGÔN NGỮ HỌC

Chương hai : DU THUYẾT

Chương ba : CAN GIÁN

Chương bốn : GIAO TIẾP

Chương năm :NHỮNG MẨU CHUYỆN LÍ THÚ VỀ THUẬT HÙNG BIỆN

1. Lời nói lay động cả đất trời:

Cách đây mấy ngàn năm, trong cuốn Kinh Dịch, Hệ Từ Thượng đã viết :

Ở trong nhà nói lời hay lẽ phải, ắt ngoài xa ngàn dặm ứng theo, huống hồ người ở bên cạnh. Ở trong nhà, lời nói sai quấy, ắt ngoài xa ngàn dặm chống ta, huống hồ người ở bên ta. Lời nói ra khỏi miệng ảnh hưởng đến dân. Hành động nơi gần, kết quả nơi xa.

Lời nói, việc làm là then chốt của người quân tử. Then chốt vừa buông, chủ cho vinh nhục. Lời nói và việc làm của người quân tử có thể lay động cả đất trời, lẽ nào không thận trọng.

(Quân tử tư kì thất, xuất kì ngôn thiện, tắc thiên lí chi ngoại ứng, huống kì nhĩ giả hồ. Cư kì thất, xuất kì ngôn bất thiện, tắc thiên lí chi ngoại vi chi, huống kì nhĩ giả hồ. Ngôn xuất hồ thân, giá hồ dân. Hành phát hồ nhĩ, kiến hồ viễn.

Ngôn hành quân tử chi khu cơ. Khu cơ chi phát, vinh nhục chi chủ dã. Ngôn hành, quân tử chi sở động thiên địa dã, khả bất thận hồ.)

2. Luận ngữ – sách bàn về lời nói

Trong s ách Luận ngữ, Khổng Tử đề cập khá nhiều kinh nghiệm về lời nói, ông cho rằng lời nói gắn liền với đức nhân, là đức hạnh, là sáng suốt, là để kết giao bạn bè, có trường hợp nên nói, có trường hợp không nên nói, xét người phải xét giữa lời nói và việc làm. Cụ thể :

Về đức nhân, Khổng Tử khuyên Tư Mã Ngưu : người nhân, phải dè dặt lời nói. Ông nhận xét : người dùng lời nói khéo, làm ra sắc mặt hiền lành, là người ít có lòng nhân. Về đạo đức, ông nói : lời nói xảo trá làm loạn đạo đức.

Về đức hạnh, Khổng Tử nói : nghe chuyện ngoài đường rồi nói chuyện ở ngoài đường là bỏ mất đức hạnh của mình vậy.

Về sáng suốt, Khổng Tử nói với Tử Trương : lời gièm pha như nước ngấm dần, lời vu cáo bức thiết như cắt da, không nghe lời gièm pha, vu cáo là sáng suốt, là nhìn xa.

Về kết giao bạn bè, Khổng Tử dặn Tử Cống : bạn bè có điều gì lầm lỗi phải hết lòng khuyên bảo và khéo dẫn dụ. Nếu bạn không nghe thì thôi, không nên nói nhiều sẽ tự mang lấy nhục.

Về giao tiếp, Khổng Tử cho rằng : người có thể cùng nói chuyện được mà không nói chuyện với người ấy, là bỏ mất người. Người không thể cùng nói chuyện được mà cứ nói, là uổng lời. Người trí không bỏ mất người, cũng không để phí lời. Về lời nói và việc làm, Khổng Tử khuyên : người quân tử nên chậm chạp về lời nói nhưng nên nhanh nhẹn về việc làm.

Thấy Tử Dư nói nhiều nhưng lười biếng hay ngủ ngày, Khổng Tử nói : trước đây, đối với người, ta nghe lời nói mà tin việc làm. Nay, thấy Tử Dư, đối với người, không chỉ nghe lời nói mà phải xem xét việc làm. Khổng Tử nhấn mạnh : Người nói khoác lác mà không hổ thẹn, đến khi làm việc thường khó đúng như lời nói.

– Trích dẫn từ sách: Thuật Hùng Biện Của Người Trung Hoa – 

CLICK LINK DOWNLOAD EBOOK TẠI ĐÂY